Woensdag 26 juni is de Tielse Perspectievennota door het college gepresenteerd. Hier is ons betoog dat wij gehouden hebben om, als alternatief vanuit de oppositie, de gepresenteerde bezuinigingen te verzachten voor belangrijke maatschappelijke Tielse organisaties.

Mijnheer de Voorzitter,

Het klimaat verandert: we zitten in een ongekende hittegolf. Gelukkig is het politieke klimaat ook aan het veranderen. Voor het eerst hebben we interactief met vertegenwoordigers van welzijn, sport, cultuur, evenementen, inwoners en collegeleden een aparte inspraaksessie georganiseerd. Het werd zeer positief ontvangen en gewaardeerd.

Mijnheer de voorzitter, we willen hiermee verder gaan. Wij willen veel meer in dialoog met inwoners en organisaties om samen de bezuinigingen te realiseren waar we niet meer omheen kunnen.

Deze hitte heeft ook zo zijn voordelen. Met alle raadsfractievoorzitters hebben we een werkgroep bezuinigingen samengesteld. Alle fracties hebben hun bijdrage geleverd, zonder partijbelang en zonder partijjasjes. Als gemeente moeten we zien te overleven want we krijgen steeds meer taken overgeheveld vanuit de overheid zoals het Rijk en de Provinciale Staten, zonder dat zij de maatschappelijke en financiële gevolgen hiervan doorrekenen.

Het perspectief ziet er op dit moment niet gunstig uit voor onze gemeente. Eigenlijk is ook dit perspectief inmiddels ingehaald door de mei-circulaire. Omdat deze niet synchroon loopt met onze planning, rijst de vraag: is alle moeite tevergeefs is geweest?

De jaarrekening van 2018 hebben we als hamerstuk geagendeerd, maar dat wil niet zeggen dat wij ons geen zorgen maken over het ontbreken van de accountantsverklaring en ook de verantwoording naar de Provinciale Staten. De deadline is 15 juli en uitstel is niet mogelijk.

Gemeenschappelijke Regelingen blijven ons zorgen baren. Weliswaar zijn er 4 moties aangenomen door de raad, maar we hebben (nog) geen grip op democratische inbreng, financiën en maatwerk. Ontwikkelingen rond Werkzaak, AVRI en GGD zijn voorbeelden hiervan.

Mijnheer de voorzitter, bij deze hittegolf is het  niet gezond om aan paniekvoetbal te doen. Het is juist nu het moment om het hoofd koel te houden.

In de door u aangeboden Perspectievennota en 1e Voortgangsrapportage is duidelijk dat Tiel te maken heeft met een structureel tekort op de balans. Zoals bekend zijn het Sociaal Domein en specifieker de Jeugdzorg een heet hangijzer.

Toch willen wij als GroenLinks-fractie onze verantwoordelijkheid nemen en een aantal voorstellen inbrengen. Met deze Perspectievennota willen wij geen amendement of een motie indienen, maar vragen of u onze voorstellen zou willen verwerken in de begroting.

Om de pijn van de bezuinigingen op welzijn, cultuur en sport  te verlichten, vragen wij om 0,5% van het investeringsfonds van de te verhogen WOZ in te zetten, om in dialoog met de organisaties te kijken waar mogelijkheden liggen om te kunnen bezuinigen. Cijfermatige uitleg en onderbouwing zal door ProTiel worden gedaan.

Deze organisaties vormen de smeerolie van onze stad, helpen de identiteit van de stad mede te bepalen, betrekken vrijwilligers en zorgen voor sociale cohesie. Het mantelzorgcompliment  moet blijven. Ons voorstel zou zijn, om dit in de vorm van waardebonnen voor onze lokale detailhandel te in te zetten. Zo kunnen we bijvoorbeeld duurzame streekproducten onder de aandacht brengen en de locale economie hiermee stimulieren.

De Perspectievennota geeft aan  223 woningen te bouwen per jaar. Hierbij willen wij graag aandacht vragen voor sociaal betaalbare huur- en koopwoningen voor starters/lage inkomens.  Gezien het vergrijzingpercentage ook in gemeente Tiel aan het stijgen is en mensen worden gestimuleerd langer thuis te blijven wonen, zal de behoefte naar duurzaam en leeftijdsbestendige woningen groter worden. (GroenLinks motie wonen zal dan ook ingediend worden bij uitvoeringsnota)

Eerder heeft u aangegeven om inbreidinglocaties, waaronder de Veilinghallen, te willen onderzoeken. De voorkeur ligt bij het gebruiken locaties die braak liggen of vrij gaan komen. Deze kunnen ingezet  worden voor woningbouw en/of andere functies waarbij voorrang wordt gegeven aan de vergroening van de stad.

Een fruitstad zonder bijen is niet mogelijk. Doordat bijen – en de insectenpopulatie sterk onder druk staan, en daarmee ook de leefbaarheid in onze stad, willen wij hiervoor speciale aandacht blijven vragen.

Op 31 maart 2017 heeft Tiel z’n handtekening gezet onder de intentieverklaring Bij Bewust Betuwe, maar dit heeft nog niet geleid tot een ander beleid. We wachten op het groenbeleidsplan. We willen hierbij vast aankondigen dat onze ‘bijenmotie’, met o.a. een ander maaibeleid en minder gif, opnieuw zal worden ingediend.

Positief is dat Liander de precariorechten van de afgelopen jaren heeft betaald. U heeft aangegeven dat deze gelden aangewend worden t.b.v. de Algemene Weerstandsreserve. Onze weerstandsratio zal daardoor stijgen boven de 2. GroenLinks vraagt zich af of het mogelijk is om het surplus boven de 2 aan te wenden om de bezuinigingen voor welzijn, cultuur en sportverenigingen te verzachten.

Gezien de financiële situatie en ambtelijke capaciteit maken wij ons grote zorgen over het realiseren van de ambities en doelen ten aanzien van duurzaame energie, de energietransitie en Tiel van het gas af. Gebruiken we de samenwerking met de Provinciale Staten wel voldoende?

Mijnheer de Voorzitter, ter afsluiting, vanaf 1 juli zullen de grijze containers niet meer worden geleegd, restafval moet in de geplaatste ondergrondse containers. Aan de bron scheiden, recyclen en bewust worden van hoeveel afval we produceren met z’n allen zal beloond worden.